چگونه گناه نکنیم ؛ بخش اول
در سلسله نوشتارهای چگونه گناه نکنیم که برگرفته از سخنرانی‌های استاد رائفی‌پور با همین موضوع می‌باشد، برآنیم ضمن بررسی راه‌های حمله شیطان به انسان و تلاش او برای گمراه ساختن بشر از صراط مستقیم، به بررسی راه‌های مقابله با این حمله بپردازیم. لذا از شما دوستان عزیز خواهشمندیم با ارائه نظرات خود، ما را برای رسیدن به اصلی‌ترین هدف این مجموعه که همانان زمینه سازی ظهور حضرت بقیه الله الاعظم (عج) است را یاری نمایید. باشد که در سایه دستان پر برکت ایشان، توفیق خدمت یابیم.
بسم الله الرحمن الرحیم
در آداب و معارف الهی، بر خلاف گفته رایج، انسان جایز الخطا نمی‌باشد بلکه ممکن الخطاست. یعنی اجازه انجام گناه و خطا را ندارد اما در صورت انجام آن راه توبه و بازگشت به سوی خدای متعال باز بوده و حتی به شرط شناخت عمیق از ضعف خود و ترمیم آن، به درجه ای بالاتر از مقام و مرتبه پیشین خود، دست پیدا می‌کند.
اولین نکته ای که ذکر آن ضروری می‌باشد این است که خودشناسی اصلی‌ترین راهکار دوری از گناه می‌باشد. یعنی انسان با شناخت خود و یافتن بیماری‌های روحی و اعتقادی خود، می‌تواند، با امداد الهی، به درمان و اصلاح خود پرداخته و به تدریج، از هرگونه فریفته شدن توسط شیطان جلوگیری نماید. بنابراین، اولین گام برای مبارزه با شیطان، خودشناسی و یافتن راه‌های نفوذ شیطان به فرد می‌باشد.
نکته ای که بارها در قرآن و روایات معصومین به آن اشاره شده است، این می‌باشد که شیطان، ارائه کننده گناه بوده و هیچ کس را مجبور به انجام گناه نگرده است؛ از این روست که اعتراض گناهکاران مبنی بر فریفته شدن توسط شیطان، در روز قیامت از سوی خداوند، پذیرفته نمی‌باشد.
بر طبق آیات قرآن و احادیث اهل بیت، شیطان، از طریق اتخاذ وسایل و حرکت در مسیرهای مختلف، به انسان حمله می‌کند و شناخت این راه‌ها و وسایل، پس از خودشناسی، اصلی‌ترین گام برای مقابله با شیطان می‌باشد.
وحی:
اولین نوع حمله شیطان به انسان برای به انحراف کشیدن او، «وحی» است. در توضیح باید گفت، همان گونه که وحی الهی وجود داشته و حتی به انسان‌های عادی غیر از پیامبران هم القاء گشته که از آن در تعابیر رایج به عنوان «الهام» یاد می‌گردد، وحی شیطانی نیز، وجود دارد. از این رو در احادیث مطروحه از ائمه معصومین، بر این نکته تاکید شده است که قلب انسان دو گوش دارد گوشی که صحبت شیطان را می‌شوند و گوشی که شنوای صحبت خداوند رحمن است.
باید توجه داشت، انسان، انتخاب کننده اصلی در شنیدن وحی الهی یا وحی شیطانی می‌باشد؛ یعنی انسان است که مشخص می‌کند دل و گوش خود را به صحبت و وحی خدای رحمن بسپارد و یا دل در گروی شیطان قرار دهد.
نکته مهم دیگر این است که ما قادر به خاموش کردن صوت شیطان نیستیم و صدای او تنها با ظهور «حضرت بقیه الله الاعظم» خاموش می‌گردد. اما ما می‌توانیم نفس خود در مسیری تربیت کنیم که از گوش سپردن به شیطان، اجتناب نماید. در غیر این صورت، مطابق با آیات قرآن، انسانی که گوش به وحی شیطان بسپارد، به اولیاء شیطان یعنی کسی که ولایت شیطان را پذیرفته است، بدل خواهد شد.
وحی یعنی ارتباط سریع و پنهانی با منبع وحی، و همان گونه که پیش از این اشاره گردید، برای مقابله با وحی شیطانی باید خودشناس بود، یعنی لازم است انسان تشخیص دهد و این دقت را داشته باشد که دریابد آن چه درون او در حال وقوع است و او را به انجام کاری سوق می‌دهد از سوی شیطان به او وحی گردیده است.
پس از شناسایی این منبع، انسان می‌تواند با ذکر و یاد خدا، از شر شیطان و وحی او خلاصی یافته و به درگاه مقدس الهی پناه برد و اعتراف نماید که بدون خدا و پشتیبانی او نمی‌تواند در مقابله با شیطان موفق گردد.
در طی این مسیر، اهل بیت به عنوان کشتی نجات انسان از دریای متلاطم گناه، اصلی‌ترین وسیله برای نجات انسان از شر شیطان و هدایت او به سمت خدای متعال می‌باشند.
نکته ای که ذکر آن ضروری است این می‌باشد که پس از حمله وحیانی شیطان و شناخت انسان از ضعف خود و مقابله با آن و انجام توبه از ارتکاب گناه، این خودشناسی و توبه اسباب تعالی مقام و مرتبت انسان نزد خداوند را فراهم می‌آورد؛ از این جهت باید گفت در دستگاه آفرینش الهی، حتی ابلیس ملعون نیز می‌تواند به عنوان یک فرصت برای فرد مؤمن تلقی شود که اسباب خودشناسی و تعالی او را فرآهم آورده است.
از این روست که پس از ترک اولی توسط حضرت آدم (ع) و توبه او با استعانت از کلمات الهی، جایگاه و منزلت او نزد خدای متعال افزایش یافت و مطابق آیه ۱۲۲ سوره طه (گوید ثُمَّ اجْتَباهُ رَبُّهُ فَتابَ عَلَیهِ وَ هَدی) مقام حضرت آدم پس از توبه و ترمیم خود، از پیش از گناه، بالاتر رفت.*
البته این به آن معنا نمی‌باشد که انسان اجازه انجام گناه را به امید توبه و ارتقای جایگاه داشته باشد بلکه بدین مفهوم است که اگر گناه اسباب خودشناسی فرد را فراهم آورد و باعث شناخت ضعف‌های او و تلاش برای ترمیم آن‌ها گردد، می‌تواند اسباب ارتقای جایگاه انسان را فراهم آورد.
