گونه گناه نکنیم؛ بخش هفتم
در نوشتار گذشته، به دو اصل مهم برای جلوگیری از ارتکاب گناه اشاره نمودیم؛ ابتدا این اصل که به این درک و باور دست یابیم که عالم محضر خداوند است و ارتکاب به گناه اجتناب نماییم و در اصل دیگر یکی از مهمترین عوامل دوری از گناه را کنترل ورودیهای مادی و غیر مادی به درون خود، عنوان کردیم. در این شماره به اصولی دیگر از راههای ترک گناه اشاره خواهیم نمود. دریافت فایل پی دی اف بخش هفتم
بسم الله الرحمن الرحیم
● اصل گناه، گناه میآورد
این اصل، به دایره نکبت گناه نیز تعبیر میشود؛ یعنی انجام هر گناه، باعث آسانی ارتکاب به گناه بعدی میگردد. تا جایی فعل گناه به عادت تبدیل شده و عدم انجام آن، فرد را اذیت میکند. از این روست که نباید به گناه صغیره به چشم گناهی کوچک نگاه کرد. زیرا سر منشاء انجام گناه کبیره است. در واقع یکی از گناهان کبیره اصرار بر گناه صغیره میباشد.
باید به این مهم توجه داشت که وقتی به انجام گناه اصرار میورزیم، گناه به رویه اصلی زندگی ما تبدیل میشود که نمیتوانیم آن را ترک نماییم؛ بنابراین باید از انجام گناه ولو کوچک اجتناب کرد تا جلوی ارتکاب به گناهان بزرگ را بگیریم.
از سوی دیگر وقتی فردی در مسیر رعایت اصول ترک گناه قرار بگیرد، چیزی در وجودش بیدار میشود که همانند وجدان، موقع ارتکاب گناه به او نهیب زده و او را از انجام آن باز میدارد. اما اصرار بر انجام گناه باعث میگردد بر این وجدان خاک ریخته و آن را مدفون نماید. در این صورت فرد به جایی میرسد که احتمال بازگشت او به صراط مستقیم، در حد صفر خواهد شد.
● اصل کثرت تسبیحات
امام صادق (ع):
«قَالَ إِبْلِیسُ خَمْسَةُ أَشْیاءَ لَیسَ لِی فِیهِنَّ حِیلَةٌ وَ سَائِرُ النَّاسِ فِی قَبْضَتِی مَنِ اعْتَصَمَ بِاللَّهِ عَنْ نِیةٍ صَادِقَةٍ وَ اتَّکلَ عَلَیهِ فِی جَمِیعِ أُمُورِهِ وَ مَنْ کثُرَ تَسْبِیحُهُ فِی لَیلِهِ وَ نَهَارِهِ وَ مَنْ رَضِی لِأَخِیهِ الْمُؤْمِنِ بِمَا یرْضَاهُ لِنَفْسِهِ وَ مَنْ لَمْ یجْزَعْ عَلَی الْمُصِیبَةِ حِینَ تُصِیبُهُ وَ مَنْ رَضِی بِمَا قَسَمَ اللَّهُ لَهُ وَ لَمْ یهْتَمَّ لِرِزْقِه» (الخصال ج ۱ ص ۲۸۵)
ترجمه و توضیح
شیطان میگوید که مرا به پنج کس راه چاره ای نیست ولی دیگران در چنگ من هستند:
۱- کسی که با صدق نیت پناهنده به خدا شود و در همه کارهایش بخدا توکل کند.
توضیح: چنین فردی به حبل الله متصل است و تا زمانی که این طناب را رها نکرده است به هیچ وجه فریب شیطان را نمیخورد. راه اصلی چنگ به ریسمان الهی، همان ولایت امیرالمؤمنین است.
همچنین کسی در تمام امور کوچک و بزرگ به خدا توکل کند و ان شاءالله میگوید و تمام کارها را با بسم الله آغاز میکند امکان سیطره شیطان بر او وجود ندارد؛ زیرا خدای متعال در جریان انجام کار به او کمک کرده و او را تنها نخواهد گذاشت.
۲- و کسی که در شبانه روزش فراوان تسبیح خدا را گوید.
توضیح: آنچه بر لب تکرار میشود آرام قلب با او همراه شده و آن را تکرار میکند در این حالت است که وقتی فرد ساکت و حتی خواب هم باشد، قلب او، ذکر و تسبیح خدا را میگوید. اما وقتی زبان به لغو عادت کند قلب هم به تدریج به آن سمت لغو میرود و این میشود که حتی در روضه و مجلس عزا نیز قلب او همراهی نکرده و به یاد لغویات است.
۳- و کسی که برای برادر مؤمنش آنچه را پسندد که برای خود میپسندد.
توضیح: حسادت یکی از ویژگیهای شیطان و از عوامل اصلی رانده شدن او از بهشت بوده است. فردی که از این صفت رذیله دوری میکند و آنچه از خیر برای خود میپسندد برای دیگران نیز میپسندد، شیطان به او راه ندارد.
۴- و کسی که به هنگام مصیبت بی تابی نکند.
توضیح: یکی از کارهایی که شیطان از آن طریق ضربه می زند این است در مصیبتها به انسان نزدیک شده و با استفاده از حالت متزلزل روحی شخص، باعث میشود حرف و یا عمل ناروا و شرکآلودی از او سر بزند.
۵- و کسی که خشنود باشد به آنچه خداوند برای او قسمت فرموده و دیگر غم روزی خویش نخورد.
توضیح: فرد تلاش و کوشش خود را برای کسب روزی انجام میدهد اما در نهایت به داده الهی راضی است و از آنچه تقدیر الهی برای او در نظر گرفته است شکوه و شکایت ننماید.